Matrah Nedir Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Vergilendirmeye esas olan kazancın belirlenmesinde temel alınan bölüm matrah olarak adlandırılır. Matrah, bir kazanç üzerindeki giderler düşüldükten sonra, elde edilen tutarın vergi hesaplamasında kullanılan gelir miktarını oluşturur.

Matrah hesabı, belirli bir tutar üzerinden advalorem matrah ya da vergiye konu olan şeyin özelliklerine göre spesifik matrah şeklinde düzenlenebilir.  Advolerem matrah hesabında ise bir malın ya da hizmetin nakdi değeri üzerinden hesaplama vardır. Spesifik matrahın hesaplaması  malın fiziksel özelliklerine göre belirlenir. Mesela, içkilerin alkol oranı, otomobillerin motor hacmine göre vergilendirilmesi spesifik matrah hesabıı baz alınarak yapılır.

Vergi borcunun hesaplanmasında kullanılan başlıca usuller olarak idari takdir, karineler, götürü ve beyan usuller sayılabilir.  İdari takdir usulünde idarenin her bir mükellef için ayrı hesaplama yapması söz konusudur. Karineler usulünde ise mükellefin vergilendirilecek varlıkların belirlenmesinde karine olarak kabul edilen çeşitli göstergeler baz alınarak yapılır. Götürü usulünde ayrı ayrı mükellefler için değil belirli bir mükellef grubu için matrah tesbiti yapılır. Beyan usulünde ise mükelleflerin beyanları göz önüne alınarak hesaplama yapılır.