Koç Üniversitesi ve Tüpraş işbirliği ile kurulan; Türkiye’nin özel sektör destekli ilk enerji merkezi “Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi” (KUTEM) faaliyete geçti. Fosil yakıtlar, güneş yakıtları ve biyoyakıtlar üzerine araştırmaların yürütüleceği KUTEM; yerli ve çevre dostu alternatif yakıt teknolojiler geliştirmeye, teknolojide dışa bağımlılığı azaltmaya ve enerji açığı probleminin çözümüne odaklanacak.
Koç Üniversitesi Tüpraş Enerji Merkezi (KUTEM), 24 Eylül 2013, Salı günü Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan ve KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey’in konuşmaları ile açıldı. Koç Üniversitesi Rumelifeneri Kampüsü’nde; 355 metrekare alanda faaliyet gösteren KUTEM’de Fen, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri’nden 30’a yakın öğretim üyesi görev alıyor. Tohumlama fonlarıyla öğretim üyelerinin enerji ile ilgili alanlarda yeni projeler geliştirmesine kaynak sağlayan KUTEM’de ilk aşamada altı projeye destek veriliyor.
Türkiye’nin dünya enerji piyasasında rekabet gücününün arttırılmasını hedefleyen Tüpraş, KUTEM’e beş yıl içinde araştırma altyapısını güçlendirmek için 8 milyon TL destekte bulunacak. Türkiye’nin özel sektör desteği ile kurulan ilk enerji merkezi KUTEM’de Tüpraş’la ortak projeler geliştirilirken; öğretim üyeleri ve doktora öğrencilerinin enerjiyle ilgili projeleri için de fon sağlanacak. Yakıt ağırlıklı çalışmalar yürüten bir araştırma merkezi olan KUTEM’in faaliyetleri fosil yakıtlar, biyoyakıtlar ve güneş yakıtları üzerinde yoğunlaşacak.
Koç Holding Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, günümüzde yalnızca ArGe projelerini yürütmek ve projelerden bilgi üretmenin yeterli olmadığını, mutlaka proje sonuçlarının sahaya uygulanması, üretime geçmesi, katma değer oluşturması gereğine değinerek, bunun gerçekleşebilmesi için akademisyenler ile sanayideki ekiplerin ortak akıl ile hareket etmelerinin önemli olduğunu belirtti. KUTEM’in kuruluş protokolündeki, ortak yönetim mekanizmasının işleyişine dikkat çeken Memioğlu, “Koç Holding Enerji Grubu Başkanlığı olarak küresel rekabet ortamında faaliyetlerimizi sürdürürken, üretim teknolojilerinde fark oluşturarak, şirketlerimizi geleceğe taşıyacak nitelikte rekabetçiliğimizi arttırmak amacı ile bilgi ve teknolojileri geliştirmek, yeni ürün ve proseslere ulaşmak ve sahada uygulamak üzere, 2010 yılı başında harekete geçtik. ArGe stratejimiz çerçevesinde üniversiteler, araştırma merkezleri ve sanayi ile gerçekleştirilecek ortak çalışmalar sonrasında ortaya çıkacak bilgi birikimi, şirketlerimizin sürdürülebilir başarısı ve geleceği için büyük önem taşımaktadır. Hedefimiz, ülke ve şirketlerimizin ortak değerlerinin tasarruf altına alınıp, işbirliği kültürünü gerek şirketler içinde gerekse sektör genelinde yaymak ve üniversitelerimizin ilgili bölümlerini ArGe merkezimizin paydaşı olarak değerlendirmektir” dedi.
Memioğlu ayrıca, 2012 yılında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının değerlendirmesi sonrası, “Nitelikli ArGe Merkezi” kategorisinde Tüpraş ArGe Merkezi’nin 141 aday arasından ülke ikincisi olduğu, bu yıl ise bütçe hacmi bakımından Türkiye ArGe Ligi’nde yıllardır ArGe faaliyetlerinde bulunan şirketleri geride bırakarak (2011 deki 14. sıradan) 9. sıraya yükseldiği, “Üniversite ile İşbirliği” kategorisinde dördüncü, “Bilimsel Yayın” kategorisinde ise altıncı sırayı aldığı bilgisini paylaşırken, Tüpraş’ın oluşturduğu sinerji ile grup şirketlerinden Aygaz’ın iki, Demir Export’un ise 1 Tübitak onaylı projeye başladığını, OPET Madeni Yağ Grubu’nun 5 Tübitak onaylı projeyi yürütürken, akaryakıt grubunun ise son derece önemli bir konuda Koç Üniversitesi ile ortak ArGe çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.
Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan; “Koç Üniversitesi ve Tüpraş işbirliği ile enerji alanında rekabetçi bir üstünlük yaratacağımıza inanıyoruz.”
Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan açılışta yaptığı konuşmada Koç Üniversitesi’nin enerji çalışmalarına odaklanacak bir merkez kurma düşüncesiyle, Koç Holding Enerji Grubu Başkanlığı ve Enerji Grubu’na bağlı şirketler ile yapılan görüşmeler sonucunda, Mart 2010 tarihinde Ortak Çalışma Çerçeve Protokolü’nü imzalayarak KUTEM’in temellerini attıklarını belirterek sözlerine şöyle devam etti. “Koç Üniversitesi ve Tüpraş işbirliği ile enerji alanında rekabetçi bir üstünlük yaratacağımıza inanıyoruz. Sürdürülebilir enerji teknolojileri üzerine çalışmalarımızı devam ettirerek, gelecek kuşakları güvence altına almalıyız. Aynı zamanda fosil yakıtların kullanımında da en verimli ve en çevreci metodları geliştirmeliyiz. Bu da ancak üniversite ve sanayi işbirliği ve ortak projelerle gerçekleştirilebilir. Tüpraş’ın da desteğiyle KUTEM, üniversite ve sanayi işbirliğine ortam ve süreklilik kazandırırken, aynı zamanda endüstriyel araştırmalar konusunda deneyimli personel yetiştirilmesine de olanak sağlayacak. Lisansüstü öğrencilerimiz, yeni yakıt teknolojileri geliştirme konusunda iddialı bir merkezde araştırma yapacağı ve farklı bir düşünce tarzı kazanacağı için de mutluluk duyuyoruz” dedi.
KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey: “Hedefimiz KUTEM’in yakıt teknolojileri alanında dünya çapında bir araştırma merkezi olmasıdır.”
Açılış töreninde bir sunum gerçekleştiren KUTEM Direktörü Prof. Dr. Can Erkey, 20 yıl içinde dünyada enerji tüketiminin yüzde 50 oranında artmasının beklendiğine dikkat çekerek şunları söyledi; Türkiye, enerji ihtiyacının yüzde 70’ini dış kaynaklardan elde ediyor. Bu miktar Türkiye için önemli sorunlardan biri olan cari açığın ciddi bir kısmını oluşturuyor. Dolayısıyla ülkemizdeki kaynaklardan enerji elde edebilmek için teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. KUTEM’de yapılacak bilimsel çalışmalar; çevreye duyarlı yeni yakıt teknolojilerinin geliştirilmesine ve bunların şirketler tarafından ürün haline getirilerek dünya enerji pazarında rekabet edebilmemize ve ülkemizin enerji açığı probleminin çözülmesine katkıda bulunacak. Hedefimiz KUTEM’in, yakıt teknolojileri alanında dünya çapında bir araştırma merkezi olmasıdır.”
Disiplinlerarası bir enerji merkezi
Enerji alanında araştırmalar yürüten KUTEM’de üç konu üzerine çalışmalar yürütülecek. Bunlardan ilki olan fosil yakıt çalışmaları, yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması için süreçlerin geliştirilmesi ve ithal teknolojilerin Türkiye’de üretilebilmesine yardımcı olmak üzerine odaklanacak. Bu şekilde, Türkiye’nin en önemli problemlerinden biri olan cari açığın düşürülmesine katkıda bulunulacak.
İkinci çalışma alanı biyoyakıtların, önümüzdeki 5-10 yılda Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları arasına girmesi öngörülüyor. Günümüzde kullanılan etanol gibi biyoyakıtlar gıda fiyatlarının yükselmesine, ormanlık alanların yok olmasına ve açlığa yol açıyor. Bunun engellenebilmesi için KUTEM, gıda olarak tüketilmeyen biyokütlelerden yakıt elde edilmesi için yosunlar, orman atıkları ve çabuk büyüyen sazlardan enerji elde edilmesi için araştırma programları oluşturacak.
KUTEM’in bir diğer çalışma alanı güneş yakıtları. Dünyada fosil yakıtların tükenmesinden sonra güneş enerjisini kullanarak sudan yakıt elde etmenin yollarını bugünden araştırmaya başlayacak olan KUTEM’de, bu tip güneş yakıtlarının ekonomik şekilde üretimi için teknolojiler geliştirilmesi üzerine araştırmalar yürütülecek. KUTEM’de yürütülmekte olan projeler aşağıda sıralanmıştır:
Sera gazı emisyonlarının azaltılması,
Yakıt üretim teknolojilerinin verimliliğinin artırılması,
İthal yakıt üretim teknolojilerin Türkiye’de üretilmesi,
Enerji giderlerinin azaltılması amaçlı rafineri ve rafinerideki ünitelerin optimizasyonu,
Donmayan asfalt geliştirilmesi çalışmaları
Mikroalglerden biyodizel elde edilmesi,
Gıda kaynağı olmayan biyokütlelerden biyoetanol üretimi.
Fotokatalitik yöntemlerle suyun güneş enerjisi ile ayrıştırılması ve hidrojen üretimi,
Yapay fotosentez yoluyla karbondioksit ve suyun hidrokarbon yakıtlara dönüştürülmesi
KUTEM ayrıca üniversitede yakıt dışında kalan ısı yalıtımı ve enerji verimliliği gibi enerji alanındaki araştırmalara da destek sağlamayı planlıyor.
.jpg)
